Avrupa Birliği Destekli Tarım ve Orman Bakanlığının Ülkemizin belirli illerinde uyguladığı Leader Projesi ile Kovancılar İlçesi Kırsalda Kalkınma projesi hayata geçiyor.
Derneğin Yönetim kurulu üyesi Fatma Aydın’ın haber merkezimize yaptığı açıklamaya göre kovancılarda kırsal kalkınmaya aktif destek sağlanacak.
LEADER Nedir?
LEADER” kelimesi, Fransızca “Liason Entre Actions pour le Developpement de l’Economie Rurale” sözcüklerinin baş harflerinden oluşmaktadır. İngilizce’de “Links Between Actions for the Development of the Rural Economy”; Türkçe’de “Kırsal Ekonominin Kalkındırılması İçin Faaliyetler Arasındaki Bağlantılar” anlamına gelmektedir.
Neden LEADER? LEADER, yerel toplulukların kendi yerel kalkınma süreçlerine katılmalarını sağlamak amacıyla geliştirilmiş yenilikçi bir yaklaşımdır. Bölgesel veya ulusal düzeyde kararı verilen kalkınma planları, yukarıdan aşağıya yaklaşımla uygulanır. Buna karşılık alan bazlı ve tabandan tavana yaklaşım olan LEADER ise; kaynakları, paydaşları, farklı kalkınma fikirlerini ve projeleri yerel seviyede “bir araya getirme” uygulaması olarak başlamış ve ideal bir uygulama aracı olduğunu ispatlamıştır. Bu yaklaşım, yerel aktörlerin kendi yerel bölgelerinde uygulanacak projeler ve gerçekleştirilecek strateji ile ilgili olarak karar alma süreçlerine katılmaları anlamına gelmektedir. Bu çerçevede; kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin bir araya gelmesiyle, yerel eylem grubu (YEG) olarak adlandırılan ortaklıkların kurulması teşvik edilmektedir. Kamu- özel ortaklığı ve YKS’nin uygulanması bölgesel uyumu güçlendirebilmekte ve bir bölgenin uzun dönemli sürdürülebilir kalkınmasına katkıda bulunabilmektedir.
LEADER Nasıl Faaliyet Gösterir? LEADER, yerel kalkınmanın etkili bir aracı olacak şekilde planlanmıştır. Yerelin ihtiyaçlarının en iyi yerel aktörler tarafından belirlenip çözülebileceği fikri ile çalışır. Bunun için LAEDER’de çalışmalar Yerel Eylem Grupları (YEG) tarafından planlanır. Her YEG kendi çalışma alanı için bir Yerel Kalkınma Stratejisi (YKS) hazırlar. YEG, Yerel Kalkınma Stratejisinin (YKS) hazırlanması için bir araya gelen ve kırsal alanda yaşayan paydaşlardan oluşan dernek statüsü taşıyan bir gruptur. YEG; kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşu ortaklığıdır. Bir YEG; Yerel Kamu Otoriteleri (Belediyeler, SYDV, Odalar) Özel Sektör (Gerçek kişi vergi mükellefleri, Çiftçiler, Şirketler, Kooperatifler ve Birlikler) STK (Dernek ve vakıflar) temsilcilerinden oluşur. LEADER, yerel eylem grupları arasında işbirliğini ve bunu sağlamak için Kırsal Ağ altında birleşmeyi hedefler. Yenilikçi eylemleri uygulamayı, kalkınma için strateji hazırlarken çok sektörlü tasarımları temel alır. Yerel Kalkınma Stratejisi; YEG tarafından katılımcı bir anlayışla hazırlanır. Yerel sorunlara karşı geliştirilen çözümleri, yerel kalkınma hedeflerini, bu hedeflere ulaşmak için uygulanacak faaliyetleri açıklar. Her YKS harcama tutarları ile harcama kaynaklarını gösteren bir finansal plan içerir. Hâlihazırda sunulmuş olan YKS’ler için uygulama süresi 3,5 yıldır.
YEG Nerede Kurulur? Yerel Eylem Grubu, kırsal alan özelliği taşıyan ve ekonomik faaliyetler açısından bütünlük içeren bir faaliyet alanı için kurulur. Faaliyet alanı, (Türkiye’de) yönetiminin ve tanımlamasının kolaylığı açısından ilçe düzeyinde seçilir. YEG alanı; Yeterli düzeyde insan kaynakları ve finansal ve ekonomik kaynak sağlanmalı Toplam nüfusu 10.000 ile 150.000 kişi arasında olmalı YEG ve YKS’ ye dâhil yerleşim yeri 25.000 üzeri olmamalı. Aynı alan birden fazla YEG’e ait olmamalı; tek bir ortaklık, strateji ve alan olmalıdır
AB LEADER Ne Zaman Başladı? LEADER; Avrupa Birliği’nde temeli atılmış bir yerel kalkınma yaklaşımıdır. LEADER, uygulamaya başladığı yıl olan 1991’den bugüne kadar AB kırsalında yaşayan toplulukların kendi geleceklerini şekillendirmede aktif rol oynamalarını sağlamıştır. Bu zamana kadar LEADER I (1991–93), LEADER II (1994–99), LEADER+(2000–06) ve LEADER Axis (2007-2013) programları uygulanmıştır. Günümüzde “Community-Led Local Development (CLLD)” “Toplumun Öncülüğünde Kırsal Kalkınma” (2014-2020) adı altında LEADER yaklaşımı uygulamaları devam etmektedir.
Türkiye’de LEADER LEADER yaklaşımı “Yerel Kırsal Kalkınma Stratejilerinin Hazırlanması ve Uygulanması” tedbiri kapsamında Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikası ve Kırsal Kalkınma Politikasının uygulanması için 2007-2013 Türkiye Programına dahil edilmiş ve Türkiye, LEADER ile IPARD I Programı sayesinde tanışmıştır. LEADER yaklaşımının öğrenilmesini sağlamak, potansiyel YEG’lerin kurulmasını ve yerel seviyede kalkınma stratejilerinin hazırlanmasını teşvik etmek ve tedbiri uygulamaya hazır olmak için kapasite geliştirme aktiviteleri 2010 yılından itibaren uygulanmaya başlanmıştır. LEADER yaklaşımının öğrenilmesini sağlamak ve potansiyel yerel eylem derneklerinin kurulması amacıyla öncelikle Şanlıurfa/Birecik ve Çorum/İskilip ilçelerinde pilot çalışmalar yürütülmüştür. Bu çalışmalara 2015 yılından itibaren hız verilmiş ve LEADER Ankara, Amasya, Çanakkale, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Kastamonu, Manisa, Ordu ve Samsun illerine yaygınlaştırılmıştır. 20 Şubat 2019 tarihli Komisyon mektubuyla «LEADER tedbirine ilişkin bütçe uygulama yetki devri başvurumuz kabul edildiği ve uygulamanın ilgili Finansman Anlaşmasının revize edilerek yürürlüğe girmesinin ardından başlayabileceği» bildirilmiş ve LEADER Tedbiri akredite olmuştur. Ülkemizde hali hazırda; 12 IPARD ilinde yerel düzeyde kurulmuş 50 adet Yerel Eylem Grubu (YEG) bulunmaktadır. Söz konusu bu YEG’lerin Yerel Kalkınma Stratejilerini (YKS) uygulama süreçleri LEADER Tedbiri bütçesinden karşılanarak devam etmektedir. LEADER Yaklaşımını yaygınlaştırmak amacıyla; Balıkesir, Burdur, Bursa, Çankırı, Elazığ, Erzincan, Giresun, Hatay, Isparta, Karaman, Kütahya, Mardin, Muş, Uşak ve Yozgat ‘ dan oluşan 15 IPARD illerinde yeni kurulacak olan potansiyel YEG’lerin yerel sakinlerinin farkındalığının arttırılması, motive edilmesi için LEADER Yaklaşımı hakkında bilgi vermek, farkındalık oluşturmak ve YKS hazırlanmasını sağlamak adına yeni bir çalışma başlatılmıştır. Söz konusu çalışma ile 15 IPARD ilinde; minimum 30 YEG’in kurulması ve Yerel Kalkınma Stratejilerinin (YKS) hazırlanması planlanmaktadır.
Leader Projesi Paydaşları, Kamu Kurumları, STK ve Özel Sektör Temsilcileri ile Leader Proje Sorumlusu Mahmut Yılmaz bu projeyi ilçeye kazandırmanın gururunu yaşamaktadırlar.
