ELAZIĞ’IN KOVANCILAR İLÇESİNDE YAŞAYAN KÖYLÜLER, EKŞİMSİ TADIYLA KİVİYİ ANDIRAN IŞKIN BİTKİSİNİ TOPLAMAK İÇİN YÜKSEK RAKIMLI DAĞLARA GÖKYÜZÜ AYDINLANMADAN TIRMANIYOR
Elazığ’ın Kovancılar ilçesinde yaşayan köylüler, ekşimsi tadıyla kiviyi andıran ışkın bitkisini toplamak için yüksek rakımlı dağlara gökyüzü aydınlanmadan tırmanıyor.
Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerindeki yüksek kesimlerde yetişen, kuzukulağıgiller familyasının ekşimsi tadıyla kiviyi andıran ve muz gibi soyularak yenildiği için ’yayla muzu’ da denilen ışkın otu olgunlaştı. Elazığ’ın Kovancılar ilçesinde yaşayan köylüler de ışkın bitkisini toplamak için Yeşildere bölgesinde bulunan yüksek rakımlı dağlara tırmanıyor. Gökyüzü aydınlanmadan yola çıkan köylüler yorucu tırmanışın ardından toplanan ve muz gibi soyulduğu için ’yayla muzu’ adı da verilen meyve olarak tüketilen çubuk şeklindeki otun demetini 5 ila 10 lira arasında satıyor.
Zor şartlar altında ışkını topladıklarını belirten köylülerden Murat Özcan, “Işkın nisan ayının ilk ve ikinci haftası arasında çıkıyor. Işkın ilk olarak bizim bölge olan yeşil dere bölgesinde çıkıyor. Köyde yaşayan vatandaşlarımız bu ışkını ticaret amaçlı gelip topluyor. Çok zor şartlarda yetişiyor ışkın. Arazi çok sert, uçurum ve vadilerle dolu. Vatandaşlar burada topluyor ama pazarda bunu satamıyorlar. Mesaimiz şafak doğmadan önce biz buraya geliyoruz gece 2’de gelmiş oluyoruz. Herkes bölgesini belirleyip bir bölgeye dağılıyor ve dağ muzu denilen ışkını toplamaya. Bunu toplaması bir yana araziden yukarıya çıkarması daha da zor. 50 veya 40 kilogram 4 kilometre sırtımız da taşıyoruz araç olan yere. Işkın genellikle onkoloji hastalarına şeker ve tansiyona ile birçok hastalığa iyi geliyor” dedi.
“3 saat süren bir yaya yolculuğumuz var”
Sırtlarında ve hayvanlarla ışkını taşıdıklarını aktaran köylülerden Gökhan Özcan ise “Işkını toplamak için sabah 03.00 gibi evden çıkıyoruz. 3 saat süren bir yaya yolculuğumuz var. Yakın yerlere sırtımızla getiriyoruz. Zor ve uzak olan yerleri de hayvanlarla getiriyoruz. Toplaması da çok zor ışkını sırtla taşıdığımız zaman daha çok zor oluyor” diye konuştu.
Ramazan ayında da işlerini sürdürdüklerini ifade eden Muhammed Nuri Talo da “Gecenin karanlığında sabaha doğru kalkıp gelip burada bizim kendi yöremize ait dağ muzumuz olan ışkını topluyoruz. Elimde yöresel dağ muzumuz olan ışkın bulunuyor. Işkın birçok hastalığa şifa oluyor. Tıp alanında birçok doktor tarafından şiddetle öneriliyor. Yüksek rakımlı dağlarda bu zorlu süreçte oruçlu bir şekilde gelip burada kendi rızkımızın peşinde dolaşıyoruz” ifadelerini kullandı.
