Toplumun meydana gelmesinde çeşitli etmenler bulunmaktadır. Türk Dil Kurumu toplumu tanımlarken ‘‘Ortak çıkarlar’’ kavramını kullanmaktadır. Peki nedir bu ortak çıkarlar? Ortak çıkarlar aidiyet duygusudur, ortak çıkarlar ekonomik faaliyetlerdir, ortak çıkarlar güvenlik kaygısının giderilmesidir…
Toplumu ayakta tutan, bu ortak çıkarların giderilmesinde etkin rol alan dört önemli saç ayağı bulunmaktadır. Bunlar; din felsefesi, dil, tarih ve edebiyattır. Bu alanlarda gerçekleşebilecek herhangi bir olumlu veya olumsuz gelişme toplumda bulunan ve yetişen nesli tamamen etkileyecektir. Bu konuda verilebilecek en önemli örnek Eliezer Ben Yehuda olacaktır. Ben Yehuda döneminde unutulmaya yüz tutan sadece din öğrenmek maksadı ile öğrendiği ‘‘İbranice’’ dilini Filistin topraklarındaki Yahudilerin iletişim kurarken de İbraniceyi konuşmaları için büyük uğraşlar vermiştir. Unutulmaya yüz tutan bir dilin yeniden gün yüzüne çıkması bugünkü İsrail Devleti’nin temellerini atan unsurlardan bir tanesi olarak kabul edilmektedir.
Yani bir toplumun dirilmesi de çökmesi de herkesin görmezden geldiği küçük detaylarda saklıdır. Bir toplum dinine, diline, tarihine ve edebiyatına ne kadar hakim olursa dirilişin meşalesini o kadar parlak ve gür yakar.
Gününüz mübarek olsun. Geleceğiniz aydınlık olsun.
#Hikmet ERKAN
