Serviks Kanseri “Rahim Ağzı Kanseri” dünyada kadınlarda meme kanseri ve kalın bağırsak kanserinden sonra üçüncü sıklıkta görülen, erken evrede tespit edildiği zaman önlenebilen tek kanserdir.
Sağlık Bul‘un yayımladığı haber göre Rahim ağzı kanserini düzenli kontrol yaptırarak erken fark edebilirsiniz. Ankara 29 Mayıs Devlet Hastanesi hekimlerinden Uzm. Dr. Melis Ece Men Peker rahim ağzı kanseri ile ilgili açıklayıcı bilgiler veriyor. Haberin detayları ise şu şekilde;
Rahim ağzı kanseri Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ tarafından) “önlenebilen bir ölüm nedeni” olarak tanımlanmaktadır.
Rahim Ağzı Kanseri Kimlerde Görülür?
“Rahim Ağzı Kanseri” hastalarımızın %99’unda HPV mevcuttur. HPV (Human Papilloma Virus) başta rahim ağzı kanseri ve siğil olmak üzere hem kadın hem erkeklerde farklı kanserlere de sebep olabilen bir virüstür. Rahim ağzı kanseri için tek başına en önemli sebep HPV enfeksiyonudur. Erken yaşta cinsel ilişkiye başlayanlar, birden fazla cinsel partneri olanlar, sigara içenler, doğum sayısı yüksek olanlar, özellikle ilk doğumu erken yaşta yapanlar ve düşük sosyoekonomik düzeye sahip olanlar ve bağışıklık sistemi zayıf bireyler risk grubunda olup bu kişilerde daha sık görülür.
Rahim Ağzı Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Rahim ağzında kanser öncesinde gelişen değişiklikler genellikle belirti vermez.
Aşağıdaki belirtilerden herhangi biriyle karşılaşırsanız hemen bir sağlık uzmanına başvurunuz:
Rahim Ağzı Kanseri Taraması Kimlere Yapılır?
Ulusal Kanser Tarama Programımız uyarınca 21-30 yaş aralığındaki kadınlara 3 yılda rahim ağzından alınan bir sürüntü olan Pap Smear testi yapmaktayız, bu sayede hücresel anormallikleri saptamakta ve kanser gelişmeden yakalama şansımız olmaktadır. Ayrıca 30-65 yaş aralığındaki kadınlara her 5 yılda bir HPV ve Pap Smear Testi uygulanmaktayız. 65 yaş ve üzerinde son 2 testi negatif çıkan kadınlar tarama programından çıkarılır. Bu şekilde biz bu hastalarımızın yüzde 99’unu yakalama şansına sahibiz.
Rahim Ağzı Kanseri Taramanın Yararı Nedir?
Rahim ağzı hücreleri anormalleşip kontrolsüz bir şekilde büyümeye başlayıp 10-15 yıl içinde ilerleyerek kansere dönüşür. Tarama testleriyle kansere dönüşmeden bu değişiklikleri saptamak mümkündür. Bu nedenle “Rahim Ağzı Kanseri” erken teşhis edildiğinde %100 tedavi edilebilen bir hastalıktır.
Rahim Ağzı Tarama Testleri Nerelerde Yapılabilir?
Ülkemizde rahim ağzı kanseri taramaları; Toplum Sağlığı Merkezlerinin bağlı birimi olarak faaliyet gösteren Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM) , Sağlıklı Hayat Merkezlerinde (SHM), Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) ÜCRETSİZ olarak yapılmaktadır.
HPV Ve Smear Testi Nasıl Yapılır? Ağrılı İşlemler Midir?
HPV testi ve smear için örnek alınması son derece basit ve ağrısız bir işlemdir. Özel bir fırça kullanarak rahim ağzı yüzeyinden nazikçe bir sürüntü alınır.
HPV Nedir Ve Nasıl Bulaşır?
HPV yaygın görülen, belirti göstermeyen, oldukça bulaşıcı DNA virüsleridir ve cinsel yolla bulaşan en yaygın enfeksiyonlardan biridir. 200 civarında HPV tipi mevcuttur. Ancak bilinen yaklaşık 20 farklı türü genital enfeksiyona neden olmaktadır. Human Papilloma Virüs yani HPV’nin kanser yapan (yüksek riskli) ve siğil yapan (düşük riskli) tipleri mevcuttur. HPV cinsel yolla bulaşır, rahim ağzına yerleşir ve vücut savunması tarafından etkisiz hale getirilemezse yıllarca sessiz olarak kalabilir ve bir süre sonra rahim ağzı kanserine kadar giden değişiklikleri başlatabilir. Bu değişiklikler başladıktan 5-30 yıl sonra kanser gelişir. HPV’nin 200 den fazla tipi vardır. Ancak bunlardan 15 tanesi kanserojendir. Özellikle tip 16 ve 18 kanser gelişmesi açısından yüksek risk taşımaktadır. Dünyadaki rahim ağzı kanserlerinin %70’inden fazlasının nedeni HPV16 ve HPV18’dir. HPV enfeksiyonu olmadan rahim ağzı kanserinin gelişmeyeceği kabul edilir. Human Papilloma Virüsün (HPV) ana bulaşma yolu cinsel ilişki ile olur. Enfekte bir kişinin vajina veya dış genital bölgesi ile temas sonucu bulaşır. Prezervatiflerin mutlak koruyuculuğu yoktur, çünkü enfekte cildi tamamıyla kapatmak mümkün değildir. Ancak her ilişki öncesi kondom kullanımı yine de önerilmektedir.
HPV nasıl tedavi edilir?
HPV testi pozitif çıkan kişinin kolposkopi adı verilen ve rahim ağzının büyütülerek incelenmesini sağlayan optik bir alet yardımıyla rahim ağzı incelenir. Anormal bir bulgu varsa biyopsi yapılır.
HPV Aşısı Nedir?
HPV aşısının birincil amacı virüsü kontrol altına almaktır. HPV rahim ağzı kanserlerinin neredeyse % 99’undan sorumludur. HPV’ye yönelik geliştirilen koruyucu (proflaktik) aşılar ile birincil korunma sağlanmaktadır. Özellikle HPV bulaşması olmadan korumaya başlayarak rahim ağzı ve diğer HPV’ye bağlı kanserler ve öncü lezyonların oranını azaltma hedeflenmiştir. Bu amaçla üç aşı tipi geliştirilmiştir (Gardasil, Gardasil-9 ve Cervarix aşıları). Gardasil dört (HPV tip 6, 11, 16, 18), Gardasil 9 dokuz (6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, ve 58 ), Cervarix iki HPV alt tipine (16, 18) karşı geliştirilmiş aşılardır.
Rahim ağzı kanserlerinin %70’inden fazlasının nedeni olan HPV16 ve HPV18’e karşı etkili aşılar uzun süredir kullanılmaktadır. Dünyada pek çok ülkede ulusal aşılama programında yer almaktadır. Türkiye’de ise ulusal aşılama programında yer almamasına rağmen isteğe bağlı olarak uygulanmaktadır
HPV Aşısı Nasıl Uygulanır?
HPV aşı nasıl kullanılır?
9-26 yaş aralığındaki tüm kız çocuğu/kadın ve erkeğe önerilmektedir. 15 yaşına kadar 2 doz önerilirken, 15 yaş ve üzerinde toplam 3 doz aşı gerekmektedir. Hekimliğin ana görevlerinden biri hastalıkları oluşmadan önlemektir. Bu sebeple rahim ağzı (serviks) kanseri tarama testleri ve HPV aşılarının mutlaka yaptırılması gerekmektedir.
HPV Aşısı Yan Etkisi Var mıdır?
HPV aşısının en sık görülen yan etkisi;
Yapılan çalışmalarda HPV aşısının herhangi bir ciddi yan etkisi gözlenmemiştir. Bu özellikleriyle HPV aşısı zararsız ve oldukça güvenli bir aşıdır.
HPV Aşısı Nereye Yapılmaktadır?
HPV aşısı kas içine yapılmaktadır. Bir doz aşı 0,5 ml. olup kol veya bacak kasına yapılabilir.
HPV Aşırı Erkeklere Yapılır mı?
HPV aşısı her iki cinsiyete de yapılabilir.
HPV Aşısı Genital Siğilden %100 Korur mu?
HPV 6 ve HPV11 en çok görülen genital siğil sebebidir. HPV aşısı içerdiği HPV tipine karşı %100 koruma sağlar.
HPV Aşısı Ne Kadar Süre İle Koruma Sağlar?
HPV aşısı olan insanların aklındaki soru HPV aşısının ne kadar süre koruma sağlayacağıdır. HPV aşısı sonrası 10 yıl boyunca HPV için koruma devam etmektedir. 10 yıl sonrası için de korumanının devam ettiği düşünülmektedir.
HPV Aşısı Öncesi HPV testi ve/veya Smear Yaptırmaya Gerek var mı?
HPV aşısını yaptırmadan önce HPV veya Smear testi gibi her hangi bir taramaya gerek yoktur.
HPV Aşısı Sonrası Rahim Ağzı Tarama Testi veya Takibi Yaptırmaya Gerek var mı?
HPV aşısı sonrasında rahim ağzı kanser taraması aşılanmayan hastalar gibi yapılması gerekmektedir. Çünkü aşılama sonrası bile diğer nadir HPV tipleri ile rahim ağzı kanseri oluşturabilmektedir. Bu nedenle rahim ağzı kanser taraması ihmal edilmeyerek aynı şekilde devam etmelidir.
HPV Aşısı Hamile Kadınlarda Yapılabilir mi?
HPV aşısının gebelik veya gebelik şüphesi olan kadınlarda kullanılması önerilmemektedir.
Cinsel İlişkiden Sonra HPV Aşısı Yaptırılabilir mi?
Cinsel ilişkiden sonra da HPV aşısı yaptırılabilir. Cinsel ilişki ile bir HPV türü yaşansa bile, henüz sahip olmadığınız diğer HPV tiplerine karşı koruma sağlanabilir. Ancak aşıların hiçbiri mevcut bir HPV enfeksiyonunu tedavi etmemektedir. Aşılar sadece henüz mevcut olmayan HPV tiplerine karşı koruma sağlamaktadır.
HPV Aşısı Nerede Yapılır?
HPV aşısını ciddi bir yan etkisi bulunmasa da olası bir alerjik reaksiyona karşı HPV aşısının hastanelerde yapılması daha sağlıklıdır.
Rahim ağzı kanserinden korunmak için;
Melis Ece Men Peker
Katkılarından dolayı Uzm. Dr. Melis Ece Men Peker‘e teşekkür ederiz.
