Endoskopi‘ yi Kim Yapacak?
Türk Cerrahi Derneği ve Türk Gastroenteroloji Derneği arasında ki endoskopi işlemini kim yapmalı tartışması devam ediyor. En son Türk Cerrahi Derneği başkanı Prof. Dr. Ahmet Serdar Karaca yapmış olduğu açıklamada, Türk Gastroenteroloji Derneği’ne atıfta bulunarak olaya açıklama getirdi, Yapmış olduğu açıklamada;
Türk Gastroenteroloji Derneği Başkanı imzası ile üyelerine gönderilen yazıda özetle; TUK tarafından hazırlanan Sertifikalı Gastrointestinal Sistem Endoskopisi Eğitim Programı’na katılmayan ve sonrasında sınava girmeyen hekimlerin “Konvansiyonel Endoskopi” işlemi yapamayacağı; ERCP, EUS, EMR, ESD ileri teknik endoskopik işlemlerin ise genel cerrahi ve iç hastalıkları uzmanlarınca yapılamayacağı, bu işlemlerin ünitelerinde yapıldığının tespiti halinde yetkili birimine bildirilmesi ve durdurulması gerektiği, sorunun devam etmesi halinde Türk Gastroenteroloji Derneği Avukatı ve/veya Dernek Başkanı ile iletişime geçilmesinin istendiği görülmüştür.
Bilindiği gibi Tıpta Uzmanlık Kurulu’nun (TUK) 02-03 Ocak 2014 tarihli 407 sayılı kararında iç hastalıkları, çocuk cerrahisi ve genel cerrahi uzmanlarının Sağlık Bakanlığı’nca tescil edilmiş endoskopist sertifikasına sahip olmak şartı ile bu uygulamayı yapabileceği; sözü edilen eğitimin müfredatı, bu eğitimin verilebileceği yerlerin sahip olması gereken standartlar, eğiticilerin nitelikleri ile eğitimi başarıyla tamamlamak için yapılacak sınavın usul ve esaslarının Endoskopist Sertifikasyon Komisyonu marifetiyle Tıpta Uzmanlık Kurulu tarafından belirleneceği belirtilmiştir. Aynı kararın devamında iç hastalıkları, çocuk cerrahisi ve genel cerrahi uzmanlarının, geçmişte endoskopi uygulamaları konusunda aldıkları eğitimleri gösteren belgelerin, Endoskopist Sertifikasyon Komisyonu tarafından incelenerek yeterli görülmeleri halinde kendilerine Endoskopist Sertifikası verilmek üzere Sağlık Bakanlığı’na başvurabilecekleri düzenlenmiştir.
Bu kararın tıbbın gereklerine ve bilimsel yaklaşıma uygun olmaması bir yana, uzun yıllardır bu işlemleri yapmakta olan pek çok genel cerrahi uzmanı, karar doğrultusunda Bakanlığa başvurmuş ve endoskopi ve kolonoskopi yapmak üzere yetkilendirilmiştir. Bu bakımdan Türk Gastroenteroloji Derneği Başkanı imzası ile gönderilen yazıda “Sertifikalı Gastrointestinal Sistem Endoskopisi Eğitim Programı’na katılmayan ve sonrasında sınava girmeyen hekimlerin “Konvansiyonel Endoskopi” işlemi yapamayacağı” şeklindeki açıklama, eksik bilgilendirme içermektedir.
Öte yandan yazıda Gastrointestinal Sistem Endoskopisi Sertifikalı Eğitim Programı’ndan bahisle “Söz konusu düzenleme ile, sertifika eğitiminin yapılacağı merkezin, mutlak surette en az 2 farklı branştan en az 2 eğiticiye sahip olması gerekmektedir. Daha açık ifadeyle, merkezde mutlak surette gastroenteroloji uzmanı veya gastroenteroloji cerrahisi uzmanı olması gerekmektedir. SEP eğitimi veren merkezde gastroenteroloji uzmanı veya gastroenteroloji cerrahisi uzmanı eğiticinin bulunmaması hali, eğitim merkezi olarak görev yapma şartlarını taşımama anlamına gelmektedir. Bu tür merkezlerin, sertifika vermeye ehliyeti bulunmamakta olup, verilen sertifikaların da anılan düzenlemeye göre hiçbir geçerliliği yoktur.” denilmişse de anılan programın 8.maddesinde;
“Aşağıdaki niteliklerden birine sahip olanlar SEP’te eğitici olarak görevlendirilir;
Gastroenteroloji ve Gastroenteroloji Cerrahisi yan dal uzmanlıklarından birinde eğitici olan hekimler,
Genel Cerrahi ve İç Hastalıkları ana dal uzmanlıklarından birinde eğitici olup Gastrointestinal Sistem Endoskopisi Sertifikası’na sahip olan hekimler.
Eğitim merkezindeki tüm endoskopi eğiticileri eğitimde görev alırlar.
denilmektedir.
Dolayısıyla “merkezde mutlak surette gastroenteroloji uzmanı veya gastroenteroloji cerrahisi uzmanı olması gerektiği, SEP eğitimi veren merkezde gastroenteroloji uzmanı veya gastroenteroloji cerrahisi uzmanı eğiticinin bulunmaması halinin eğitim merkezi olarak görev yapma şartlarını taşımama anlamına geldiği” şeklindeki açıklama da tümüyle gerçeğe aykırıdır. Düzenlemeye göre genel cerrahi ve iç hastalıkları ana dal uzmanlıklarından birinde eğitici olup Gastrointestinal Sistem Endoskopisi Sertifikası’na sahip olan hekimler veya eğitim merkezindeki tüm endoskopi eğiticileri de SEP’te eğitici olarak görevlendirilebilirler ve bu eğitim merkezleri de uygun şartları taşıyan merkez niteliğini taşırlar.
Türk Gastroenteroloji Derneği Başkanı imzalı yazının genel cerrah ve iç hastalıkları uzmanlarının ERCP, EUS, EMR, ESD yapamayacakları yönündeki açıklamasına gelince; yazının ilgili bölümünde, Danıştay 10. Dairesi’nce
“407 sayılı kararında kapsam dışında tutulan işlemler bakımından uygulamada herhangi bir birliğin söz konusu olmadığı, aksine aksaklıkların oluştuğu, anılan işlemlerin hangi uzmanlar tarafından yapılabileceğine ilişkin bir açıklık olmadığı, bu durumun ise kamu sağlığı ve güvenliği açısından tehdit oluşturduğu sonucuna varılmıştır. Bu durumda, kaynak israfı ve atıl kapasiteye yol açılmaksızın kaliteli sağlık hizmet arzını ve verimliliğini esas almakla yükümlü olan davalı idare tarafından, sağlık uygulamalarının hangi uzman hekim veya hekimlerce yapılabileceğini veya yapılamayacağını belirleme yetkisi çerçevesinde, ileri endoskopik teknik gerektiren “ERCP, EUS, EMR, EDS” işlemlerini genel cerrahi ve iç hastalıkları uzman hekimlerinin yapıp yapmayacakları hususunda tüm ülkede yeknesaklığın sağlanması ve kamu sağlığı ile hizmet gerekleri bakımından uygulamadaki karışıklıkların giderilmesi gerektiği açık olup, davacı Dernek tarafından yapılan başvurunun kabulü ile anılan hususta bir işlem tesis edilerek duyurulması gerekirken başvurunun zımnen reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.”
gerekçesiyle iptal kararı verildiği belirtildiğine göre, bu karara atıfla genel cerrah ve iç hastalıkları uzmanlarının ERCP, EUS, EMR, ESD yapamayacaklarının söylenebilmesi mümkün bulunmamaktadır. Yargı kararı gereğince Sağlık Bakanlığı bu konuya açıklık getirecektir. Yargı kararının gerekçesi dikkate alınmaksızın yapılan bu açıklamanın hiçbir temeli yoktur.
Halihazırda gastroenteroloji uzmanlarının ERCP ve EMR’yi sadece acil bir durumda, kılavuz veya yönerge eşliğinde veya gözetim ve denetim altında yapabilecekleri, EUS ve ESD’ nin ise sadece nasıl yapıldığı konusunda bilgi sahibi oldukları ve bu konuda gerektiğinde açıklama yapabilecek düzeyde eğitim aldıkları düşünüldüğünde, uygun sertifikasyon eğitimleri almayan gastroenteroloji uzmanlarının bu uygulamaları yapmalarının mümkün olmadığı da bir gerçektir.
Hal böyleyken Türk Gastroenteroloji Derneği Başkanı’nın genel cerrah ve iç hastalıkları uzmanlarının bu uygulamaları yapamayacağına ilişkin gerçeğe aykırı bilgi içeren bir yazıyı, üstelik “bu işlemlerin ünitelerinde yapıldığının tespiti halinde yetkili birimine bildirilmesi ve durdurulması gerektiği, sorunun devam etmesi halinde Türk Gastroenteroloji Derneği Avukatı ve/veya Dernek Başkanı ile iletişime geçilmesi” duyurusu ile üyelerine göndermesi, meslektaşlar arası deontoloji kurallarına uymayan, çalışma barışını bozan bir nitelik taşımaktadır. Bu nedenle Derneğimizce ilgili kurumlar nezdinde her türlü girişimin başlatılacağını bilgilerinize saygıyla sunarız.
ifadelerini kullandı.
