Zerzevan Kalesi’nde 1600 yıllık flüt ve özel anahtar bulundu

UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde bulunan Diyarbakır’daki tarihi Zerzevan Kalesi’nin kaz çalışmalarında kemik flüt ve bronz anahtarlı yüzük bulundu.

Çınar ilçesi yakınlarındaki UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan ve kazı çalışmaları yürütülen Zerzevan Kalesinde kemik flüt ve bronz anahtarlı yüzük ortaya çıkarıldı. İki parça halinde bulunup birleştirilen flüt, küçükbaş hayvanın bacak kemiği üzerine yuvarlak delikler açılarak kullanıldığı öğrenilirken, yüzeyinde biri kırık altı adet delik görülen flüt MS 4-5. yüzyıla tarihlendirildiği ve 1600 yıllık olduğu ortaya çıktığı belirlendi. Flüt askeri şehir olan Zerzevan Kalesi’nde yaşayanların sanat ve müzik ile ilgilerinin olduğunu da göstermesi açısından önemli olduğu açıklandı.

Zerzevan Kalesi Kazı Heyeti Başkanı Doç. Dr. Aytaç Coşkun, anahtarlı yüzükte kilit içerisine giren dil ve gövde kısmı, el ile tutulan yüzük kısmına geçirildiğini söyledi. Doç. Dr. Coşkun, “Dişli ucun bulunduğu gövde yüzük üzerine hareketli olarak eklendiği, dairesel formlu halkası açık uçlu olup birer kuşbaşı ile son buluyor. Çok özel olan eşyaların konulduğu sandığı açmak için kullanılan anahtarlı yüzük, MS 4-5. yüzyıla tarihlendirilmekte olduğu ve 1600 yıllık olabileceği görülüyor” dedi.

“Sadece askeri faaliyetler yapılmamış aynı zamanda müzik ve sanatla da ilgilenilmiş”

Söz konusu eserlerin kazılarda çok nadir ele geçmekte olduğunu ve bölgede ilk defa karşılarına çıktığını söyleyen Doç. Dr. Coşkun, “Zerzevan Kalesi’de 2014 yılında kazı çalışmaları başladı ve halen devam ediyor. Zerzevan Kalesine baktığımız zaman dünyanın en iyi korunmuş garnizonlarından birisi ve şu ana kadar binlerce eser ortaya çıkarıldı. Bu yıl da çalışmalar bütün hızıyla devam ediyor, yüzlerce eser var. İki önemli eserimiz ön plana çıktı. Bunlardan birisi bir küçükbaş hayvanı kemiğine yapılmış 1600 yıllık bir flüt, diğeri de özel kutuları açmak için kullanılan bir anahtar. Flütün özelliğine baktığımız zaman küçükbaş bir hayvanın bacak kemiğinden yapılmış ve altı tane deliği korunmuş. Flütün bir parçası geçen yıl çıktı, bir parçası bu yıl çıktı ve birleştirildi. Biz, farklı yıllarda eserler bulabiliyoruz ve bunları birleştiriyoruz. Bu bize şunu gösteriyor, bu flütün burada ortaya çıkması ki nadir bir örnek. Sadece burada askeri faaliyetlerin yapılmadığını, aynı zamanda müzikle ve sanatla da ilgilenildiğini göstermesi açısından önemli” şeklinde konuştu.

Diğer eser bir yüzüğe takılmış bir anahtar olduğunu belirten Doç. Dr. Coşkun, “Yüzüğün baş kısmı kuş şeklinde sonlandırılmış. Anahtar da bronzdan yapılmış ve yine 1600 yıllık bir anahtar. Bunun da özel kutular açmak için kullanıldığını biliyoruz. Muhtemelen bir mücevher kutusunun ya da değerli eşyaların saklandığı önemli bir kutuyu saklamak için yapılmış özel bir anahtar. Bu da bölgedeki nadir örneklerden birisi. Aslında bölgede ilk defa çıkıyor. Anadolu’daki kazılarda nadir çıkan örneklerden birisi. Zerzevan Kalesi’ndeki bu sosyal yaşamı göstermesi açısından bu iki eser de oldukça önemli” diye konuştu